Het lijkt wel of je ze steeds vaker tegen komt. Mensen met honden die niet met ander honden kunnen. Iedere wandeling kom je er wel een paar tegen. Honden die aan de lijn lopen met een eigenaar die in paniek lijkt te raken als jij met je hond aan komt wandelen.
Wat is er toch mis met die eigenaren? Begrijpen ze nou echt niet dat je je hond gewoon los moet laten. Dan komt het vanzelf goed. Honden zijn roedeldieren. Die vertellen elkaar onderling echt wel wie de Alfa is. Zodra dat duidelijk is, zul je zien dat je voor niets zo onzeker bent. Of, jij bent als eigenaar zelf niet de roedelleider. In dat geval heb je een serieus groot probleem. Waarom neem je dan in hemelsnaam een hond die je niet aankunt? Dat getut met zo’n hond. Om je kapot te ergeren. Die honden leren op deze manier ook niet met andere honden omgaan. Ik heb nooit problemen met mijn honden.
Bovenstaande klinkt op zich nog logisch ook. Zeker als we de trend in het opvoeden en begeleiden van honden bekijken. Jij bent de Alfa en jij bepaalt. Dan is er geen probleem, dan heb je geen dominante of angstige of honden met lichamelijke klachten. Ik zou het bijna geloven. Bijna dan hè.
We gaan hier toch echt linksaf waar we rechtsaf moeten. Laten we stuk voor stuk de argumenten even onder de loep nemen.
Je moet ze gewoon loslaten!
Gek genoeg hoor ik dat nog steeds. Ik blijf me er ook over verbazen. Bij de groep honden waar ik mee werk zou ik dit advies nooit geven. Er bestaat namelijk zoiets als genetische predispositie. Dit wil zeggen dat er selectie is toegepast op eigenschappen die er voor zorgen dat deze honden helemaal niet zo sociaal met niet groepsleden omgaan. Sterker nog, ze lijken hierin sterk op de voorouder de wolf. Geen onbekenden binnen je persoonlijke zone en al helemaal niet binnen de grenzen van je territorium. Deze honden zijn niet raar of oncontroleerbaar. Ze zijn door ons mensen geselecteerd op deze eigenschappen. Honden die bedoeld zijn om terreinen te bewaken, kuddes te beschermen en/of om in sommige gevallen zelfs te vechten met soortgenoten. Dit behoort niet tot de oudheid. Deze honden worden buiten de westerse wereld nog steeds gebruikt voor deze doeleinden. Er is ook nog steeds inmenging tussen de honden in deze andere gebieden op de wereld en de honden die wij hier hebben. Als ze al niet uit andere landen geïmporteerd zijn, laten we wel sperma overkomen naar ons land. De aanleg is dus niet zomaar weg omdat wij de honden niet meer voor hun oorspronkelijke doel inzetten. Ik zou dus wel tien keer nadenken voordat ik roep: Je moet hem loslaten.
Ooit heb ik een zeer halsstarrig persoon geantwoord op deze tekst. Ik ben er niet trots op maar het hielp wél. Op zijn Je moet hem loslaten heb ik gezegd: Dat moet je straks tegen hem zeggen (wijzend op mijn hond) als jouw hond in zijn bek zit. Ineens kon de andere hond wél worden geroepen. Misschien kwam het ook een beetje door het “vriendelijke” snoetje van mijn reu. Deze reu kon een uitdrukking hebben waar satan jaloers op werd. De moraal van dit verhaal is, dat je helemaal niet met een ander in discussie moet gaan over wat iemand anders met zijn of haar hond doet. Als de eigenaar geen contact tussen de honden wil is het niet aan jou om dit te negeren. Er zijn honden die er ernstig lief uitzien, een flink aantal kuddebewakers hebben hier last van, maar ze zijn zeker niet van plan jouw hond binnen hun persoonlijke zone te laten zonder duidelijk te maken wat zij hiervan vinden. Geloof me. Een hond van meer dan zestig kilo hoeft niet te bijten om schade toe te brengen. Een enorme klap van een van de voorpoten kan voor kleine honden al heel heftig zijn. Laat staan als ze zich lanceren en hun gewicht op de andere hond laten klappen. Je moet het gewoon helemaal niet willen.
Jij bent de Alfa
Wat wordt hier precies mee bedoelt? Binnen de gedragsbiologie is dit de dominant binnen een groep. Bestaat die bij honden? Ja! Zeker wel. Maar het is een hond en geen mens. Om de leiding over een groep te hebben is er communicatie nodig die door beiden partijen begrepen wordt. Hier gaan wij als andere soort vaak enorm onderuit. Wij kijken naar de wereld als mens. Een aantal van onze zintuigen leggen het af tegen dezelfde zintuigen bij de hond. Een aantal van ons heeft zich verdiept in lichaamstaal van honden en deze mensen zien serieus veel. Toch zien ook zij niet alles. Wij ruiken niet wat een hond ruikt, we horen niet wat een hond hoort en we pakken signalen vaak toch net even anders op. Hierdoor zijn wij nooit echt geschikt als roedeleider binnen een groep honden. Het blijft een beetje je door de jungle laten leiden door Paris Hilton. Ook een mens, ze spreekt onze taal maar of ze nou echt de kwaliteit heeft om mij een gevoel van veiligheid te geven betwijfel ik ten zeerste. Zo moet het ook voor honden zijn als wij ons weer eens met hun onderlinge communicatie bemoeien. Ik zeg zeker niet dat we honden maar gewoon moeten laten doen wat ze willen. Dat is onmogelijk in een wereld die beheerst wordt door onze soort. We moeten ze zeker leiding geven en ze wel degelijk aansturen. Maar om nou meteen te denken dat je, als op zijn achterpoten lopende stuntel met een zeer beperkt reukvermogen en niet bewegelijke oren, meteen de hoogst mogelijke positie kunt innemen gaat mij wel wat ver. Maar de mens zal de mens niet zijn als velen van ons menen dit makkelijk te kunnen. Ik weet stiekem zeker dat dit niet zo is.
Wat ik wel mag verwachten is dat een eigenaar controle over de hond heeft. Zonder die controle wordt het in veel gevallen zelfs gevaarlijk. Maar ook controle kent zijn beperkingen. Niemand heeft honderd procent controle over het brein van een ander levend wezen en niemand heeft controle op de omgeving. Ook weten wij niet waarom honden soms gewoon een hekel hebben aan een andere hond. Ik ben niet van het laissez faire als het om ontmoetingen tussen honden gaat die elkaar niet kennen. Dus, als beiden partijen controle hebben over de hond hoeft het helemaal niet tot een ongewenste ontmoeting te komen. De losloper hoort ook gewoon terug te komen als hij wordt geroepen.
Bange honden
Honden kunnen net als wij mensen bang zijn. Honden kunnen zelfs nagenoeg dezelfde problemen hebben als mensen als het gaat om bijvoorbeeld een angststoornis. Dit los je niet op door meer leiderschap te tonen. Dit los je op door het dier vertrouwen te geven. De eigenaar moet de veilige haven voor de hond worden. Dit laatste wordt ernstig bemoeilijkt als er loslopende honden om de toch al bange hond heenlopen. Hiernaast kan het voorkomen dat een hond die zich echt in het nauw gedreven voelt van zich af hapt. Dit kan heel makkelijk tot escalaties leiden. Het is een misvatting dat de hond door middel van Flooding , het net zo lang onderdompelen in dat waar je bang voor bent dat je niet langer bang kunt zijn een juiste methode is om over de angst heen te komen. Dit kan in een enkel geval (lijken te ) helpen maar veel vaker zorgt het voor andere soms misschien wel grotere problemen. Constant aanhoudende stress is voor niet en niemand positief. Hiernaast weten we inmiddels binnen de humane psychologie dat flooding kán helpen maar dat het maar al te vaak context gebonden helpt. Met andere woorden, bij arachnofobie ben je na deze behandeling niet meer bang voor bang voor spinnen in de behandelkamer van de psycholoog maar thuis in de badkamer nog steeds.
Iedere keer een beetje stress of frustratie om hier mee te leren omgaan levert veerkracht op. Ieder dag heel veel stress omdat er andere honden op je af komen niet. Dit kan er hooguit voor zorgen dat een individu zich compleet afsluit. In deze situatie die we shut down noemen leer je helemaal niets meer. Je doet ook niet veel meer en hierdoor verwarren sommigen het met succesvol therapieën. Niets is echter minder waar. Deze honden hebben beweging nodig veel beweging. Maar in eerste instantie zonder dat ze een overload aan prikkels te verwerken krijgen. Dus, nee! Jouw losloper gaat deze hond niet even helpen. Roep je hond dus gewoon even terug en help de hond die deze ontmoeting (nog) niet aankan.
Dominantie
Dominantie bestaat. Ook bij ons. Het bestaat echter alleen in een situatie tussen twee individuen die elkaar kennen. Honden die elkaar in het park tegenkomen hebben geen rangrelatie tot elkaar. Daar speelt dominantie dan ook niet mee. In een bestaande groep honden die met elkaar samenleven is er een dominant. Die dominant is de baas. Niets meer en niets minder. Deze hond is niet de hele dag bezig om alle anderen keurig binnen de lijntjes te laten plassen. Daar zij de dominantie al heel snel een burnout van krijgen. De dominant bemoeit zich ermee als er iets écht iets speelt binnen de groep. Verder houdt ze zich er buiten. Ja! Er staat ze. Net als bij onze soort zien we dat degene die zich het meest bezig houdt met het aansturen van de groep de moeder is of een moederfiguur. Er bestaan zeker dominantie mannen maar die zijn meestal dominant bij de gratie van de dames. Hij wordt ook veel makkelijker vervangen dan de moeder. De dierenwereld zit anders in elkaar dan veel religies hebben bedacht. Sorry daarvoor. Maar het feit blijft dat dominantie gewoon bestaat. David Mech (wolvendeskundige) heeft dan ook nooit gezegd dat dominantie niet bestaat. Hij heeft gezegd dat een roedel wolven een familiegroep is waarbij de ouders dominant zijn. Het is geen dictatoriaal bewind. Maar ook geen doorgeslagen democratie. Dus ook hier moet je honden het niet zelf uit laten zoeken. Ze kennen elkaar niet of maar matig. In zon situatie komt er geen dominant aan te as. Begroetingen tussen honden die elkaar niet kennen verlopen niet altijd zoals wij dit verwachten.
Bottem Line
Er is geen excuus om je hond op een aangelijnde hond af te laten lopen. Een andere eigenaar hoeft zijn of haar hond niet los te laten. Voor zover mij bekend geldt er nergens een losloop verplichting dus je hebt het recht niet eens dit te verwachten. Niet alle honden zijn sociaal naar andere honden. Dit heeft niets met de begeleiding of met de status van de eigenaar te maken. Bange honden genees je niet even door ze op te schepen met onbekende honden . En dominantie komt alleen voor tussen individuen die een relatie met elkaar hebben.
Dus, als jij je hond zo goed hebt opgevoed als ze zelf denkt is het een kleine moeite om hem even terug te roepen. Als dat niet kan, heb je ofwel, een jonge hond of herplaatser, of ben je wellicht toch niet zo heel deskundig. Helaas staan ook in hondenland de beste stuurlui vaak aan wal.